Relaas van een Brusselse verhalenverteller

Vanwaar die honger die je naar verschillende kunstvormen brengt?

Ik ben ontzettend gulzig, omdat ik van nature heel nieuwsgierig ben. Via de hiphopcultuur ontdekte ik dat niet de vorm, maar de inhoud er het meest toe doet. Als je een verhaal wil vertellen, vind je een middel om dat naar buiten te brengen. Dat is de kern van mijn werk als artiest: verhalen vertellen. Of dat via muziek, film of theater is, interesseert me minder dan de boodschap die ik wil overbrengen.

“Het is veel boeiender als een project eindigt met een groot vraagteken in plaats van een pasklaar antwoord."

Hoe slaag je erin om doorheen je werk historische en persoonlijke perspectieven met elkaar te verweven?

Ik vind het weinig interessant om het leven en werk van iemand als Malcolm X of Lumumba als de waarheid voor te stellen. Veel interessanter is het om te kijken welke inzichten er vandaag zijn. Er is niet alleen een plicht tot herinnering, maar ook een plicht tot verandering. Wat doet die herinnering met ons en de verhouding tussen mensen? Wat doe ik ermee als kunstenaar? Ik kan kiezen tussen kwaad zijn of een boodschap overbrengen die gekleurd is door mijn ervaring.

Mijn perspectief is dat van een Congolees die van hiphop houdt en die in Brussel woont en werkt. Dat is een heel ander perspectief dan iemand die pakweg in New York opgroeide. Ik heb geen interesse in precieze biografieën. Daarom probeer ik ook geen “waarheid” voor te schotelen. Het gaat mij om impact. Het is veel boeiender als een project eindigt met een groot vraagteken in plaats van een pasklaar antwoord. De ondervraging is niet gedaan na het stuk, maar blijft voortbestaan.

Voor je voorstelling Kuzikiliza vertrek je van de onafhankelijkheidsspeech van Lumumba. Wat maakt van die speech een goed vertrekpunt?

Lumumba sprak over een werkelijkheid die hij had meegemaakt in Congo. En die was inderdaad moeilijk te aanvaarden voor een aantal Belgen. Ik vroeg me af hoe we omgaan met media die ons overladen met informatie en zoveel invloed hebben op het publieke imago van iemand. Ook al ondervind je heel veel tegenkanting, het is veel interessanter om een eigen mening te formuleren. Dat vraagt tijd, onderzoek en talloze reflecties. Dat was het werk rond Lumumba en waar het mij om ging.

“We hebben allemaal helden nodig die op ons lijken.”

Wat kan een figuur als Lumumba betekenen voor de komende generaties?

In België beginnen we vandaag pas te begrijpen dat culturen gelijkwaardig zijn. We hebben allemaal helden nodig die op ons lijken. Vooral als die held voortkomt uit een gedeelde geschiedenis. Neem dat weg van mensen en ze voelen zich niet langer thuis in de samenleving. Historische personages zoals Lumumba of de voormalige president van Burkina Faso Thomas Sankara zijn helden geworden door hun vastberadenheid en gestorven voor hun idealen. Het zijn inspiratiebronnen die de komende generaties hoop bieden en aansporen om hun dromen en ambities waar te maken.

Ben je bang om een “geëngageerd artiest” genoemd te worden?

Ik hou niet van hokjes, maar ik begrijp dat mensen ze nodig hebben om zaken of mensen te benoemen. Ik zie mezelf simpelweg als een urban artiest. Daar ligt de bron van mijn artistieke reflectie. Ik versta activisme niet uitsluitend als een politieke actie. Activisme gaat over daden. Daarom is een artiest ook een activist. Het gaat om het proces van creëren, nadenken, met mensen spreken en voorstellingen in elkaar steken. Dat is mijn activisme. Ik hoef geen stuk te maken over Malcolm X of Lumumba om dan pas een activist te zijn. Ik buig me over onderwerpen die me aanspreken. Ik merk wel dat het binnen het cultuurlandschap belangrijk is om te onderstrepen dat een persoon van Afrikaanse afkomst over Lumumba spreekt. Het enige waar ik aan denk is the next level: hoe maak ik een stuk over liefde en geweld, zonder dat het noodzakelijk over een “sterk” personage gaat. Ik wil gewoon verhalen vertellen. Ik ben zeker geëngageerd, maar noem me geen “politiek activist”.

“Dit werk heeft me al vaak dicht bij het ultieme geluk gebracht.”

Wat kunnen we nog verwachten van jou?

Kuzikiliza komt in januari 2019 opnieuw op de planken. Momenteel sleutelen we ook nog aan L’expérience Pi, een ambitieuze coproductie met Le Botanique, Arsonic en Théâtre de Liège. Rise Up is een KVS-project waarbij ik poëzieworkshops leid. Daarnaast schrijf ik momenteel aan een drietal televisieseries.

Tot slot, wat is je grootste droom?

Het zou geweldig zijn om mee te spelen in een film van Spike Lee. Daarnaast kijk ik er vooral naar uit om ooit vader te worden en een gezin te stichten. Ik voel me ontzettend dankbaar voor de weg die ik heb afgelegd. Dit werk heeft me al vaak dicht bij het ultieme geluk gebracht.